Czym powinien charakteryzować się dom funkcjonalny?

Przed przystąpieniem do budowy domu zazwyczaj wszystko wydaje się proste i oczywiste. Zwykle mamy gdzieś z tyłu głowy koncepcję tego jak nasz przyszły dom ma wyglądać. Dopiero, gdy przychodzi do wybrania projektu architektonicznego lub do rozmowy z architektem na temat szczegółów zaczynają się pierwsze komplikacje i uświadamiamy sobie, że nic jeszcze nie wiemy.

Chcemy po prostu dom i najlepiej, aby był funkcjonalny – zwykle nie zastanawiamy się głębiej nad tym tematem. Jednak zanim wybierzemy projekt domu lub przedstawimy architektowi nasze oczekiwania względem tego, jak ma wyglądać nasz przyszły dom, musimy być świadomi tego, że projekt domu musi być dostosowany do jego przyszłych mieszkańców na wielu płaszczyznach. Podpowiadamy, co trzeba wziąć pod uwagę, żeby dom, w którym w niedługi czasie zamieszkamy, był funkcjonalny.

Uwzględnienie potrzeb domowników i realnych możliwości inwestycyjnych

Planując budowę domu, musimy w pierwszej kolejności odpowiedzieć sobie na następujące pytanie: jakie mamy względem niego potrzeby i jakie są nasze realne możliwości finansowe, inwestycyjne do ich zrealizowania? Należy zatem wziąć pod uwagę takie aspekty jak wielkość rodziny, to czy planujemy jej powiększenie, jakie są przyzwyczajenia i styl życia przyszłych domowników. Ważnymi uwarunkowaniami determinującymi plan domu są też wielkość działki czy ograniczenia urbanistyczne – te mogą być narzucone np. przez Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego i regulować rodzaj i procent zabudowy na działce, wysokość domu, a także kąt jego dachu itp. W tym wszystkim nie można, rzecz jasna, zapominać o naszych możliwościach finansowych – plan powinien być swego rodzaju kompromisem pomiędzy oczekiwaniami domowników, uwarunkowaniami oraz budżetem jakim dysponujemy na tą inwestycję.

Wysokość domu i liczba jego kondygnacji – bardzo ważne przy planowaniu

Planując budowę domu i planując dokładnie jego wygląd – tak, aby był on funkcjonalny – powinniśmy też wziąć pod uwagę takie czynniki jak wysokość tego budynku oraz liczbę kondygnacji w nim. Współcześnie często wybierane są projekty domów parterowych. Należy jednak zaznaczyć, że dom parterowy o takim samym metrażu jak dom piętrowy lub dom z poddaszem, będzie zajmował dwukrotnie większą przestrzeń na działce. W tym kontekście trzeba więc wziąć pod uwagę to, jaką przestrzenią dysponujemy, jeśli chodzi o powierzchnię działki. Dom parterowy jest zatem lepszym rozwiązaniem w przypadku, gdy dysponujemy dużą działką. Takie domy są prostsze w budowie od domów piętrowych i co bardzo istotne, są wygodniejsze w użytkowaniu, szczególnie w przypadku osób starszych lub niepełnosprawnych. Domy z poddaszem użytkowym i domy piętrowe charakteryzują się bardziej zwartą bryłą. Warto też przemyśleć, czy chcemy, aby nasz dom miał podpiwniczenie oraz na jak duży garaż się decydujemy i gdzie ma być umieszczony – w bryle domu czy jako oddzielny budynek.

Wielkość, powierzchnia domu znacząco przekłada się na jego funkcjonalność

Wśród osób, które do tej pory mieszkały w mieszkaniach w blokach, a w szczególności w tych niewielkich mieszkaniach, mogą być zupełnie nieświadome faktu, że wielkość domu niesie za sobą pewne ograniczenia. Zazwyczaj opinie i pierwsze skojarzenia są takie, że im dom jest większy, tym lepiej dla przyszłych właścicieli. Lecz nie zawsze tak jest! Należy pamiętać o tym, że w przypadku, gdy dom jest za duży w stosunku do realnego zapotrzebowania na przestrzeń jego mieszkańców, to spora jego część będzie się marnować – trzeba ją utrzymać, a także dbać o jej czystość. To z kolei przekłada się na wyższe koszty utrzymania zbyt dużego domu. Często też zdarza się, że wymagania dotyczące wielkości domu, stawiane architektom są ze sobą sprzeczne. Powinniśmy zatem dobrze wybalansować standard naszego przyszłego domu do jego finalnej ceny za każdy metr kwadratowy. To w przyszłości przełoży się na funkcjonalność domu.

Trwałość domu i poszczególnych jego elementów

Rynek budowlany w dzisiejszych czasach obfituje w różnego rodzaju rozwiązania, nowe technologie oraz materiały o doskonałych parametrach. One wszystkie dostępne są w wielu klasach trwałości, w różnych cechach i w rozmaitych widełkach cenowych. Trzeba więc na tym etapie wybierać takie rozwiązania, które będą najkorzystniejsze dla nas z punktu widzenia inwestycji pod nasz przyszły dom. W tym przypadku powinniśmy trzymać się zasady, że najlepsza dla nas będzie inwestycja w materiały i produkty ze średniej półki cenowej – w zdecydowanej większości przypadków nie warto przepłacać. Choć w innych przypadkach powinniśmy zainwestować w rozwiązania lepsze i bardziej trwałe. Tu też musimy uwzględnić pewien kompromis – to przełoży się na funkcjonalność naszego przyszłego, jak również na komfort życia.

Estetyka domu jest bardzo istotna, choć często bagatelizowana

Jeśli chodzi o funkcjonalność domów, to bardzo często zapomina się o kwestiach estetyki. Jednak należy podkreślić w tym miejscu, iż trudno sobie wyobrazić, że w domu, którego wygląd elewacji lub wnętrza nam się nie podobają, będziemy czuć się komfortowo. Puentą funkcjonalności domu jest komfort w nim przebywania – mieszkania. W kontekście funkcjonalności budynku mieszkalnego, jakim jest dom kwestie estetyki są często bagatelizowane – traktowane na zupełnie innej płaszczyźnie. Do najistotniejszych aspektów w kontekście funkcjonalności domu i jego estetyki należą: odpowiednio dobrane proporcje budynku, dopasowanie bryły domu i sposobu jego wykończenie do przestrzeni, która go otacza – ogrodu, charakteru dzielnicy, osiedla, wsi itp. – często szczegółowo określają to założenia planu miejscowego.

Przemyślenie i rozplanowanie stref funkcjonalnych domu

Każdy dom składa się ze stref funkcjonalnych. Strefą dzienną nazywa się te miejsca, w których domownicy i goście mogą przebywać wspólnie, natomiast strefa nocna to pokoje sypialne. Należy zadbać o to, aby obydwie te strefy były harmonijnie połączone za sobą, a także właściwie zorientowane względem kierunków świata – to zapewni wygodne, komfortowe i funkcjonalne użytkowanie domu. Bardzo istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu domu odgrywa też strefa gospodarcza – to takie pomieszczenia jak np. garaż, pomieszczenie gospodarcze, kotłownia czy pralnia. Ta strefa jest mało widoczna dla gości, ale ma bardzo duże znaczenie dla codziennego życia mieszkańców domu.

Powyższe czynniki powinniśmy uwzględnić, aby nasz dom był w pełni funkcjonalny, a nam żyło się w nim komfortowo. Tylko, jeśli dobrze je przemyślimy, zaplanujemy i w odpowiedni sposób będą one ze sobą współgrać, dom w którym będziemy mieszkać, spełni nasze oczekiwania – a to przecież inwestycja na wiele lat.

Marek Lont