Jeśli chcesz poprawić estetykę swojego domu, wprowadzić do wnętrza subtelną elegancję i nieco egzotyki, nie poświęcając przy tym funkcjonalności, to czas zainteresować się japońskimi drzwiami shoji. Stanowią połączenie wschodniego poczucia porządku i precyzji z nowoczesnością. Doskonale załamują i rozpraszają światło, tworząc niepowtarzalny efekt, co sprzyja relaksującemu klimatowi w pomieszczeniu. Występują w wielu rozmiarach i kolorach, więc sprawdzą się niemal we wszystkich wnętrzach.
Drzwi shoji, czyli co?
Jeśli widziałeś chociaż jeden film, którego akcja rozgrywa się w Japonii, na pewno zwróciłeś uwagę na przesuwane drzwi lub papierowe ściany. Lekkie ekrany zbudowane na ramie zwanej kōshi, wykonanej z cienkich listew z drzewa iglastego o prostym usłojeniu (np. jodły japońskiej) lub bambusa, na którą nakłada się arkusz tradycyjnego, odpornego na wiatr papieru japońskiego (washi), wytwarzanego głównie z włókien morwy, tworząc przezroczystą lub półprzezroczystą ścianę, którą można bezszelestnie otwierać, to właśnie drzwi shoji. Ekrany shoji były używane od okresu Heian (trwającego od 794 do 1185 roku), jako wyposażenie wnętrz tradycyjnych japońskich budynków. Pierwotnie służyły do oddzielania pokoju od pokoju lub wnętrza od zewnątrz, ale ich charakterystyczna zdolność „przepuszczania światła”, dzięki wykorzystaniu paneli z papieru washi, sprawiła, że stały się nieodzowną częścią życia domowego. Stało się to w okresie Kamakura, który trwał w Japonii od 1123 do 1333 roku.
Japońska szlachta przeżywała wówczas kryzys finansowy, który zachęcił architektów i budowniczych do stosowania tańszych materiałów i technik. Drewniano-papierowa konstrukcja drzwi shoji była pięknym rozwiązaniem za rozsądne pieniądze. Od tego czasu projekt pozostaje popularny. Z biegiem czasu zmieniały się materiały potrzebne do wykonania shoji, a sam proces tworzenia ewoluował.
Obecnie na rynku europejskim sprzedawane są nieco zmodyfikowane wersje drzwi shoji, które zbudowane są z np. skandynawskiego drewna świerkowego i laminatu lub też papieropodobnego akrylu. Producenci sięgają również po włókno szklane i szkło matowe. Zastosowanie tych materiałów sprawia, że drzwi shoji odznaczają się większą wytrzymałością niż tradycyjne ekrany japońskie, ale nadal są tak samo dekoracyjne.
Dlaczego warto zainwestować w drzwi shoji?
Stanowią niestandardowe rozwiązanie aranżacyjne ze względu na możliwość zaprojektowania ekranu na miarę potrzeb i oczekiwań osoby zamawiającej. Od tradycyjnych przez bardzo złożone, na ekstrawaganckich skończywszy. Szeroka gama wzorów pozwala na kreatywne łącznie formy i funkcji, a także integrację z różnymi stylami wnętrzarskimi. Drzwi shoji to sposób na większą prywatność nawet w niewielkiej przestrzeni. To niedrogie i estetyczne rozwiązanie, które pozwala zmaksymalizować przestrzeń, a także poprawić wydajność cieplną i zmniejszyć zużycie energii. Drzwi z japońskim rodowodem mają zdolność blokowania hałasu i przechwytywania świeżego powietrza bez konieczności stosowania klimatyzatorów. Kolejną zaletą jest płynne łączenie wnętrza z tym, co na zewnątrz. Ekrany są lekkie i łatwe do przesuwania. Jeśli zdecydujesz się na wersję z ze szklaną powierzchnią w dolnej części, czyli drzwi yuki-mi (oglądanie śniegu), będziesz mógł obserwować świat na zewnątrz, siedząc wygodnie w fotelu, z kubkiem herbaty w dłoni.
Ekrany shoji przybierają wiele form – od stałych ścian, przez drzwi przesuwne lub składane podwójnie, do zabudowy szafy, ścianki działowe, na chowanych ścianach skończywszy. Możesz wykorzystać drzwi shoji jako ruchome ściany (przegrody od podłogi do sufitu), osłony okien, które są ciekawsze niż zasłony, drzwi szaf lub jako niecodzienne oprawy oświetleniowe. Dzięki shoji zdefiniujesz kilka przestrzeni w jednym pomieszczeniu, tworząc kącik do czytania, przebieralnię lub garderobę. Ograniczeniem jest tylko wyobraźnia.
Choć wiele osób martwi się, że drzwi shoji mogą łatwo uszkodzić się podczas codziennego użytkowania, a szczególnie kontaktu z dziećmi, współcześnie laminowany papier jest naprawdę mocny. Na dodatek nie żółknie ani nie kruszy się i jest zmywalny. Ponadto istnieje możliwość wzmocnienia ekranu pleksi, sztywną warstwą poliwęglanu, dwustronną powłoką PCV, a wszystko to przy zachowaniu wyglądu sprzed wieków. Sposób mocowania papieru do oddzielnej ramy wewnętrznej sprawia, że można bez większego problemu go wyjąć i dokonać wymiany, gdyby doszło do naprawdę poważnego uszkodzenia i konieczna była wymiana.
Rodzaje drzwi shoji
Istnieje około 200 klasycznych wzorów drzwi shoji, a każdy z nich ma symboliczne znaczenie. Najczęściej spotykane typy drzwi shoji to:
- mabarasan shoji lub aragumi shoji – to najczęściej stosowany typ drzwi shoji. Ma formę ekranu z dużymi kwadratowymi otworami;
- yokoshigesan shoji lub yokoshige shoji – ten rodzaj drzwi shoji można spotkać we wschodniej części Japonii. To ekran złożony z prostokątów, które są dłuższe w poziomie;
- tatehonshigesan shoji (tateshige shoji) — rozpowszechniony w zachodniej Japonii ekran składa się z prostokątów, które są dłuższe w pionie.
Przesuwne drzwi shoji
To właśnie ten typ drzwi znamy z filmów. Przybiera on formę przegrody pomieszczenia, która płynnie porusza się po drewnianych szynach, pozwalając na otwarcie drzwi jednym palcem. W przeszłości przesuwne drzwi shoji były często konstruowane z paneli ściennych z litego drewna. Współczesne konstrukcje są bardzo lekkie i niezwykle łatwo je zdemontować, gdy zajdzie taka potrzeba, np. wtedy, gdy musimy na jakiś czas zrezygnować ze swojej prywatności, by móc podjąć w domu większą liczbę gości.
Ekranowe drzwi shoji
Pierwsze ekranowe drzwi shoji powstawały w procesie karibari, który polega na układaniu w określonej kolejności kilku warstw papieru na specjalnej drewnianej ramie, tradycyjnie używanej w japońskiej konserwacji do spowalniania i kontrolowania tempa wysychania nowo wyścielonych artefaktów i naprężonych zwojów. Być może z tego powodu niektórzy ludzie nazywają ekrany shoji japońskimi drzwiami z papieru ryżowego lub ekranami z papieru ryżowego. Ten rodzaj papieru nie jest co prawda pierwszym wyborem w przypadku ekranowych drzwi shoji, ale korzysta się z niego, zamykając go w płaskim lub zakrzywionym, laminowanym szkle bezpiecznym, by stworzyć ekran o różnym stopniu przezroczystości i wysokiej wartości przepuszczanego światła. Często spotykane się ekranowe drzwi w formie ramy wyłożonej wikliną lub tkaniną.
Ten typ drzwi ma charakter wyjątkowo ozdobny. Jest bardziej subtelny niż zasłony i bardziej praktyczny niż tradycyjne drzwi. Drzwi ekranowe najczęściej używane są jako przegrody, które zapewniają domownikom nieco prywatności bez całkowitego blokowania dźwięku i światła, lub też pomagają zasłonić to, co niekoniecznie powinno być na widoku. Jeśli chcesz dodać drzwi do swojej wanny z hydromasażem lub też podzielić duży pokój na dwie części bez konieczności przeprowadzenia remontu, postaw na ekranowe drzwi shoji. Opierają się na mechanizmie przesuwnym, który działa między słupkami narożnymi utrzymującymi belki a górnymi szynami.
Dwuskrzydłowe drzwi shoji
Przesuwane drzwi, które składają się na pół w momencie otwierania i zamykania nadają się do pomieszczeń, gdzie nie ma miejsca na zamontowanie tradycyjnych drzwi ze skrzydłem. Charakteryzują się oknami po obu stronach drzwi. Mogą być wykonane zarówno z drewna, szkła, jak i metalu, dzięki czemu można je dopasować do każdej przestrzeni.
Panele drzwiowe shoji
Szukasz sposobu na niecodzienne drzwi do garderoby, a może chciałbyś nieco wygłuszyć przestrzeń do spania, zamykając się w drewniano-papierowym „pudełku”, które nie grozi nabawieniem się klaustrofobii? Rozwiązaniem będą panele drzwiowe shoji. Najczęściej zwisają z sufitu i zawieszane są parami. Montowane są na metalowej szynie (torze). Brak szyny dolnej rekompensowany jest sprzętem zapobiegającym kołysaniu. Drzwi są od spodu ryflowane.
Szafa z ekranem shoji
Jeśli niekoniecznie marzysz o szafie z drzwiami przesuwnymi pokrytymi lustrzaną powłoką, atrakcyjniejszą wizualnie alternatywną będą drzwi z ekranem shoji. Wystarczy zainstalować szyny na ścianie nad szafą i obok jej drzwi, by móc wykorzystać ekrany shoji jako drzwi, które przesuwają się po ścianach obok szafy. Odmieniony wygląd pokoju gwarantowany.
Podsumowanie
Wiele kluczowych elementów japońskiego designu ma związek z naturą. Wykorzystanie takich materiałów jak drewno i papier to sposób na łączenie środowiska zabudowanego z naturalnym. Tradycyjne japońskie drzwi shoji doskonale wpisują się w japońską filozofię minimalizmu, która miała wpływ na ukształtowanie się stylu japandi. Subtelne i proste linie ekranów z drewna i papieru zapewniają uczucie porządku, nie powodując zbyt dużego ruchu w pokoju, a także delikatne światło, które wpada przez papierowy ekran. Jest ono wystarczająco jasne, aby oświetlić pomieszczenie i jednocześnie na tyle słabe, aby nie oślepiać osób znajdujących się w pokoju. Dzięki nowoczesnej technologii, która może przezwyciężyć wady shoji (delikatność papieru), możemy na nowo cieszyć się harmonią z naturą i delektować się jej pięknem.
M.Ś.
0 komentarzy